บ้านเก่าเล่าเรื่อง

พิพิธภัณฑ์นี้ตั้งอยู่ในชุมชนเจริญไชย ถนนเจริญกรุง พูดง่ายๆ ก็คือเป็นบ้านหลังหนึ่งของชุมชนนั่นเอง แต่ก่อนเป็นบ้านของคณะงิ้วที่ถูกปล่อยทิ้งร้าง กระทั่งปี 2554 ได้ถูกปรับเปลี่ยนมาเป็นพื้นที่จัดนิทรรศการบอกเล่าประวัติศาสตร์ของชุมชนเจริญไชย

บ้านเก่าเล่าเรื่อง เป็นพิพิธภัณฑ์แห่งแรกและแห่งเดียวในย่านไชน่าทาวน์ที่ออกแบบและดำเนินการโดยคนในท้องถิ่น เป็นบ้านสองชั้น ชั้นล่างมีแค่ห้องน้ำกับบันได ไม่เหมือนหลังอื่นๆ ที่จะมีพื้นที่อยู่อาศัยได้ทั้งสองชั้น พอขึ้นไปบนชั้นสองก็จะคือพื้นที่นิทรรศการแสดงประวัติชุมชนเจริญไชย ซึ่งเป็นย่านทำกระดาษไหว้เจ้าของชาวจีนที่เก่าแก่ที่สุดและใหญ่ที่สุดในกรุงเทพฯ

หนึ่งในเหตุผลที่ชุมชนนี้ขึ้นชื่อเรื่องกระดาษไหว้เจ้าน่าจะมาจากการที่ย่านนี้รายล้อมไปด้วยศาลเจ้าถึง 5 แห่ง ได้แก่ วัดมังกรกมลาวาส ศาลเจ้ากวางตุ้ง ศาลเจ้าหลี่ตีเบี้ยว ศาลเจ้าเล่งบ๊วยเอี๊ย และศาลเจ้าไต่ฮงกง (มูลนิธิปอเต็กตึ๊ง)

นอกจากนี้ รอบๆ บริเวณชั้นสอง ยังแสดงข้าวของเครื่องใช้ของคณะงิ้วที่เคยใช้บ้านหลังนี้เป็นที่พักพิงยามไม่มีงานแสดง รวมถึงให้ความรู้เกี่ยวกับเทศกาลสำคัญของคนไทยเชื้อสายจีน ลักษณะชั้นนี้จะเป็นห้องขนาดใหญ่ (ใหญ่กว่าชั้นล่าง) ส่วนหนึ่งของห้องแบ่งซอยเป็นชั้นลอยอีกหนึ่งชั้น เรียกว่าชั้นสองครึ่งแล้วกัน สะท้อนให้เห็นสภาพความเป็นอยู่ที่แออัดของครอบครัวชาวจีนในอดีต

การชมพิพิธภัณฑ์นี้เราสามารถเดินสำรวจทุกซอกทุกมุมได้ตามสะดวก ไม่มีคนพาชม อยากรู้อะไรก็ต้องอ่านด้วยตัวเอง เพราะไม่มีคนหรือสื่อทันสมัยคอยให้ข้อมูล มีเพียงแผ่นผับที่หยิบได้จากชั้นล่างเท่านั้น ไม่มีแม้แต่ป้ายห้ามนู่นห้ามนี่

ที่ชั้นสองถ้าเปิดประตูไม้บานเก่าๆ ออกไปจะเป็นระเบียงที่ยาวจากด้านข้างอ้อมไปถึงด้านหน้าตึก ฝั่งตรงข้ามเป็นตึกร้างที่ปูนฉาบผนังหลุดร่อนไปตามกาลเวลาทำให้เห็นก้อนอิฐสีส้มอยู่ข้างในเป็นบางส่วน มีต้นไม้ต้นหญ้าขึ้นรก และจากตรงนี้เราก็สามารถมองเห็นชุมชนได้จากมุมสูง 

ด้วยความที่ชุมชนดูแลกันเองหน้าตาของบ้านเก่าเล่าเรื่องจึงไม่ได้ดูเหมือนกับพิพิธภัณฑ์ทั่วไป แต่ถ้าได้มาแถวนี้ก็ไม่อยากให้เดินผ่านบ้านหลังนี้ไปเฉยๆ ลองแวะเข้ามาทำความรู้จักชุมชนเก่าแก่กันสักหน่อยก็ยังดี