[title]
Eminönü Yenicami Şubesi’nde 1928’den beri hizmet veren Türkiye İş Bankası artık bir müze. Binanın ömrü, bankanın ömründen de uzun: Yapımına 1890’da başlanan bina 1892’de ‘İstanbul Postanesi’ olarak hizmete girmiş. 1909’da postane Sirkeci’ye taşınınca, eski bina bir süre paket postanesi olarak kullanılıp, 1926’da Türkiye İş Bankası’na devredilmiş. İki yıllık tadilattan sonra banka bu binaya taşınmış. O gün bugündür bina orijinal formunu koruyor; malum, İstanbul’da darbe almadan yıllarca yaşamak zor iş. Bu anlamda her şeyden önce müzenin binası sosyal tarih açısından önemli bir kaynak.
Orijinal ve sade
Mimari proje sorumlusu Ayşe Orbay, evladiyelik mobilyaları ve detayları uygun aydınlatma sistemleriyle destekleyerek binanın orijinal yapısını korumaya ve mimari özellikleri sergilemeye dahil etmeye çalışmış. Böylece içine girdiğiniz mekânı tarihi bir yapı olarak algılayabiliyorsunuz. Müze tasarımcısı Burçak Mardan ise, her zaman değiştirilmeye müsait, sergileme serbestliği sağlayan ve sadeliğin göze çarptığı bir alan tasarlamış. Kısaca; gezerken sıkılmıyor, daralmıyorsunuz. Ayrıca, sergileme alanlarının kronolojik ve tematik sergilemeler için yılda üç kez değişeceğini de belirtelim. Müzenin koleksiyon bazlı sergileme yapısını yani geçmişten gelen malzemeleri, günümüzle ilişkilendirmek amacıyla, 12 bilgi kiosku, iki plazma ekran, 14 projeksiyon olmak üzere çeşitli dijital gösterim sistemleri kullanılmış. Sergideki metinler ve etiketler Türkçe ancak yabancı ziyaretçiler de düşünülmüş: Müzeyi gezerken bilgilenmeleri amacıyla sesli rehber cihazları bulunuyor.
Her tür detay düşünülmüş...
Kitap ve hediyelik eşyalar bulabileceğiniz müze mağazası, dinlenme odaları ve toplantı salonu ise mekân içindeki alternatif alanlar. Son olarak, binanın yeniden düzenlenmesi sırasında dikkatle ele alınan, bir kamusal alan kriteri de engelli dolaşımına uygun yapılan rampalar, asansör ve merdiven platformu. Tüm bu saydıklarımızı alt alta koyduğumuzda, mimari proje ve müze tasarımı övgüyü hak ediyor.
Ne var, ne yok?
Gelelim sergilenenlere; arşiv ve koleksiyonların hazırlanması sırasında 500.000’i aşkın belge taranarak; 114 kutu, 106.000 m film de restore edilerek dijital ortama aktarılmış. Bu hacimli arşivde, Mustafa Kemal Atatürk’ün ve bankanın kurucularının imzasını taşıyan belge ve fotoğraflardan; orijinali 35 mm siyah-beyaz olarak, 1934’te çekilmiş 10. yıl filmine kadar pek çok malzemeye rastlamak mümkün. Aynı zamanda bankacılıkta kullanılan aletler, promosyon objeleri ve kasa daireleri de sergilenenler arasında. Müze özelde Türkiye İş Bankası’nın öyküsünü anlatsa da, Türk bankacılık tarihinin evreleri ve 83 yıldan bu yana gelişen ve dönüşen sosyo-ekonomik hayatımız hakkında detaylar yakalamak için doğru bir seçim.