Mehmet Öğünç röportajı

Ses mühendisleri ne iş yapar?
Televizyon, radyo, internet yayıncılığı, her türlü ses kaydı içeren ortam, bir ses sistemi kullanılarak gerçekleştirilen canlı performanslar ses teknisyenlerinin çalıştığı alanlar. Bu geniş yelpazedeki branşların her birinde mesleki icra farklılıklar gösteriyor. Örneğin bir albüm kaydında sanatçının müzikal bakış açısının teknolojiyle istenen şekilde buluşması ses mühendisinin temel görevlerinden biri. Konserlerde ise en uygun hoparlör sisteminin seçilmesi, bu sistemin seyirciye sesi en iyi şekilde duyuracağı kurulumun yapılması, sanatçının ihtiyaçları doğrultusunda ses malzemesinin kurulması, soundcheck’in sorunsuz geçmesinin sağlanması ve seyircinin keyif alacağı sesin hoparlör sisteminden çıkması için gerekenin yapılması, konser ses teknisyenleri ve ses mühendislerinin görevi.

Bu meslekteki maceran nasıl başladı?
İstanbul Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Radyo ve Televizyon Yayımcılığı bölümünden mezun oldum. Ardından kendi branşım olan konser ses mühendisliği için Londra’da Live Audio Engineering isimli okula gittim. Branşımız birçok meslekte olduğu gibi çalışırken öğreniliyor. Tecrübe en geçerli diploma. Okuldan sonra İKSV, Babylon, İş Sanat gibi birçok ses malzemesi kiralayan ve kuran firmada çalıştım. Günümüzde ilerleyen teknoloji temel mesleki eğitimi zorunlu kılıyor. Ülkemiz dahil dünyanın pek çok yerinde gerek üniversite seviyesinde gerek kurs düzeyinde okullar var.

Konser öncesinde nasıl bir hazırlık yapıyorsun? Müzisyenleri ve seyircileri aynı anda memnun etmek zor olmalı.
Öncelikle konser verecek sanatçının ekibinden teknik ihtiyaç listesini alıyoruz. Bu listeye rider deniyor. Rider ile sahip olduğumuz malzemeyi karşılaştırarak yeni bir liste oluşturuyor ve sanatçı teknisyenlerine gönderiyoruz. Üzerinde anlaşılan malzeme ve sahne düzeni için kurulum yapmaya genellikle konser günü sabahtan başlıyoruz. Bu kurulum iki-üç saatlik yüksek tempolu bir çalışmayla bitiyor. Sanatçı teknisyenleri gelmeden evvel biz ses teknisyenleri olarak sistemin kontrollerini yapıyoruz. Mikrofonlar, hoparlörler çalışıyor mu diye bakıyoruz. Sanatçı teknisyenleri de provadan evvel kendi kontrollerini yapıyor. Konserden yaklaşık üç-dört saat önce sanatçı veya orkestra ile bir prova alınıyor. Provanın amacı sahnedeki ekibin teknik olarak duyduğu sesten memnun olmasını sağlamak ve seyircinin konseri güzel bir şekilde duyarak izlemesi için hazırlık yapmak. Nasıl herkesin müzik zevki farklıysa duymak istediği ses de farklı olabiliyor. Ne var ki, müşterek güzel bir ses anlayışında buluşmak hiç de zor değil.

Gösterilerin tadını çıkarma şansın oluyor mu? Unutamadığın bir konser var mı?
Bu işin en zevkli tarafı konserlerin bir parçası olabilmek. Bu nedenle çoğu zaman eğlenmek mümkün. Kendi teknisyeni olmadığı için Hugh Jackman performansının ses mühendisliğini ben üstlenmiştim. Sahne hakimiyeti ve mütevazılığı beni çok etkilemişti.

Önünde yüzlerce tuş var, hepsi aktif olarak kullanılıyor mu?
Canlı müzik deyimi aslında sorunun cevabının temelinde yatan şey. Bir konser akıp giderken o anda müdahale edilmesi gereken parametrenin çokluğu tüm düğmelere bir vazife yüklüyor.

Hangi şovlar senin için daha zorlayıcı? Karşılaştığın en büyük güçlük neydi?
Müzikaller en zoru. İşin içinde oyuncular, orkestra ve efektler var. Bir anlamda canlı film aslında. Çok fazla faktöre aynı anda dikkat etmeniz gerekiyor. Bir müzikal gösteride, ses mikseri tabir ettiğimiz bütün ses giriş ve çıkışlarının ayarlandığı büyük cihaz ciddi bir arıza yaptı. Ancak bu, gösterinin durmasına sebebiyet vermedi. Zorlu PSM’nin geniş olanaklarını kullandık ve cihazı alternatifiyle değiştirdik. Seyirciye aksaklık hiç yansımadı.