Sıcak tatlılar geçidi...

Apfelstrudel
Apfelstrudel, Avusturya’nın gurur kaynağı. Lezzetini hafif ekşisi ve aromatiği makbul elmalardan alıyor. Arkasındaki gazeteyi okumaya imkân tanıyacak kadar ince olması icap eden apfelstrudel hamurunun içine elmanın yanı sıra şeker, tarçın, kuru üzüm ve ekmek kırıntıları koyuluyor. Tadına tat katmak için rom, ceviz, badem ve çam fıstığı da eklenebiliyor. Cafe Wien’de kuru üzüm, ceviz ve baharatlardan oluşan içle hazırlanan apfelstrudel üzerine pudra şekeri serpilerek, ılık olarak servis ediliyor. İsteğe göre yanına vanilyalı dondurma da koyuyorlar. 

Çikolata fondü
İsviçre Alpleri’nin karda mahsur günlerinde zorunluluktan doğmuş fondü. İlk fondü çeşidi olan peynir fondü taze yiyecek yokluğunda elde kalan peynir, şarap ve bayat ekmekten faydalanılarak yapılmış. Modern fondü 18. yüzyılda Neuchâtel kantonunda hayat bulmuş. Tatlı fondü tariflerinin geçmişi ise çok daha yakın tarihe, 1960’lara uzanıyor. Çatalınızın ucundaki meyveyi altındaki ısı kaynağı sayesinde bulunduğu kapta eriyen çikolataya bulayarak yemek, tatlı olduğu kadar sosyal bir uğraş; paylaşmayı bilmelisiniz. 

Tarte tatin
Tepetaklak olmuş elmalı tartı andıran tarte tatin, ilk defa 1898’de Fransa’da Hôtel Tatin’de kazara hazırlandı. Oteli işleten Stéphanie ve Caroline Tatin kızkardeşlerden Stéphanie, çok çalıştığı bir günün sonunda elmalı tart yaparken yorgunluktan tereyağı ve şekerle pişen elmaları ateşte unuttu. Yanık konusunu alınca hatasını telafi etmek için yapması gerekenin tam tersini yaptı. Elmaları kalıbın altına koydu, üstünü hamurla kapatarak fırınladı. Otel konuklarının tartı çok beğenmesinin ardından bir klasiğe dönüştü. 

Crème brûlée
Fransızca ‘yanık krema’ anlamına gelen crème brûlée, kalın bir karamel tabakasıyla kaplı muhallebiye benzer sütlü bir tatlı. Sütlü kısmı hazırlandıktan sonra soğutulan crème brûlée servis edilirken üzerine şeker serpiliyor ve fırında ya da pürmüs adı verilen bir alet marifetiyle yakılarak servis ediliyor. Farklı yemek kültürlerinde benzer tatlılar bulunduğundan tatlının orijini bilinmiyor, ama crème brûlée adı ilk defa François Massialot’un 1691 tarihinde yazdığı yemek kitabında geçiyor.

 

Crumble
Asil bir İngiliz tatlısı olan crumble yağ, un ve şekerle yapılan gevrek bir hamurun üzerine meyve dizildikten sonra fırınlanarak hazırlanıyor. Hafif ılıtıldıktan sonra dondurma ya da krema ile servis ediliyor. Crumble için meyve tercihi genellikle elmadan yana olsa da farklı meyveler de çok yakışıyor. İngiltere’de her şeyin karneye bağlandığı İkinci Dünya Savaşı yıllarında pay yapmak için yeterince un, yağ ve şeker bulunamazmış. O yüzden daha basit ve ekonomik karışımıyla crumble popüler olmuş.

 

İrmik helvası
İrmik helvası deyip geçmeyin. İçindeki malzemeler irmik, yağ, şeker, süt, çam fıstığı ve benzeri basit malzemelerden ibaret olsa da kıvamını tutturmak her babayiğidin harcı değil. Bir süre az ya da fazla kavrulsa tadından çok şey kaybedebiliyor. Geleneksel Türk tatlıları arasında ayrı bir maneviyata sahip (malum, genelde cenaze evlerinde kavrulur) irmik helvası, restoran menülerinde bambaşka tadlara bürünüyor. ?u sıralar en popüler formu dondurmalı olan. İsmi ilginç gelse de içine dondurma konularak hazırlanan sıcacık irmik helvası müthiş bir lezzet. 

Tike’de ‘Tike Helva’ ismiyle sunulan dondurmalı irmik helvasının fiyatı 8,50 TL. Devasa porsiyonuyla tatlı krizine girenlere bile fazla geliyor. Köşebaşı’nın vanilyalı ya da kaymaklı dondurmayla hazırlanan fıstıklı irmik helvası son derece hafif, fiyatı da 7,50 TL. Zarifi’nin ekşi elmalı irmik tatlısı ise bambaşka bir dünya. Tarçın ve nane yaprağıyla süslenip dondurma ile servis edilen tatlının fiyatı 9 TL. Naz Turkish Cuisine’in kuru incir, hurma ve keçiboynuzu pekmezi ile tatlandırılan irmik helvası 15 TL.

Krep
Fransızların gastronomiye armağanlarından biri de krep. Adı ‘kıvrımlı’ anlamına gelen ‘crêpe’ sözcüğünden gelen tatlı, un, yumurta, süt, tuz ve yağla hazırlanan basit bir karışımın sıcak tava ya da sacda pişirilmesiyle kolayca hazırlanıyor. İncecik krepler ister tabakta servis ediliyor, ister külah gibi sarılıp ayaküstü tüketilebiliyor. Ne tatlı ne de tuzlu olduğundan hem tuzlu hem de tatlı olarak tüketilebilmesi ayrı bir güzelliği. Krebin anavatanı Fransa’nın kuzeybatısındaki Bretagne bölgesi. Orada geleneksel olarak içleri meyve, limon kreması gibi malzemelerle doldurulup elma şarabı ‘cidre’ ile servis ediliyor. Bir krebi enfes bir tatlıya dönüştürmenin sayısız yolu olmalı. Bir zamanların en lüks tatlılarından biri olan krep süzet ilk kez Fransız şef Charpentier tarafından Galler Prensi’nin ve ona eşlik eden bayan Suzette’in şerefine, Monte Carlo’da verilen bir davette yapılmış. Karamelize şeker, portakal suyu, portakal kabuğu rendesinden yapılan sıcak bir sos ve portakal likörüyle hazırlanıyor.

Künefe
İki kadayıf katı arasında tuzsuz peynir konularak yapılan künefe Antakya yöresine ait olarak bilinir genelde. Hâlbuki bu ulvi tatlının asıl memleketi Filistin’in Nablus kenti. Kendine has küçük, yassı tepsilerde hazırlanan künefe şerbetli bir tatlı olduğundan ve fıstık, ceviz, kaymak gibi garnilerle servis edildiğinden biraz ağır. Buna rağmen özellikle kebapseverlerin gönlünde ayrı bir yere sahip. Bu yüzden bütün kebapçıların menüsünde su kadar standarttan sayılır künefe.

 

Sufle
Fransa’dan çıkma bu lezzetin iki ana malzemesi var: Yumurta beyazı ve içinde yumurta sarısı bulunan sütlü bir krema sosu. Yapımı hayli zahmetli, özel bir fırın kabında pişiriliyor ve kıvamını tutturmak için kabiliyetli olmak şart. Suflenin fırından çıkar çıkmaz servis edilmesi gerekiyor. Bu yüzden Fransızlar –’servis bekletilmez, beklenir misali- “Sufle beklemez, misafir sufleyi bekler” buyurmuşlar. Bu nazlı tatlı adını ‘şişirilmiş’ anlamına gelen Fransızca ‘soufflé’ sözcüğünden alıyor. Eskiden İstanbul’da sufle bulmak çok kolay olmasa da (Yekta tek geçilirdi) artık pek çok restoranın, kafenin ve hatta fast-food zincirlerinin menüsünü süslüyor.

 

Kızarmış muz ve ananas
Meyvelerin kızartılması fikri denemeyen için gerçeküstü gelebilir, ama bu cin fikrin arkasında Çinlilerin olduğunu duymak yeterince açıklayıcı olmalı. Muz ve ananas kızartması Uzakdoğu restoranlarının tatlı menülerinin favorisi. Ballı ya da balsız olarak hazırlanabiliyor. Karbonhidrat ve yağ zengini, biraz ağır bir tatlı. Haliyle tam bir enerji bombası.

 

Fırında tahin pekmez
Ayrılmaz ikili tahin ve pekmezin fırınlanması fikri daha ilk duyuşta akıl çelmeye yetiyor. Yoğun tadıyla karşınızda karşı koyması güç bir lezzet var. Balıkla taçlanan çilingir sofralarının mutlu sonuna çok yakıştığından olsa gerek, balık restoranlarının menüsünde rastlanıyor fırında tahin pekmeze. Genellikle kiremit kapta, çeşitli garnitürlerle hazırlanıyor.

 

Hoşmerim
Geleneksel Türk tatlılarından Hoşmerim’e Anadolu’nun çeşitli yerlerinde farklı adlarda ve tariflerde rastlamak mümkün, Höşmerim, Hoşmelim, Höşmelim... Tuzsuz peynirden yapılan bu tatlı yaygın kanıya göre Balıkesir’e ait. Efsane o ya, bir kadın savaştan dönen kocasını memnun etmek için bu tatlıyı icat eder. Kocası tatlıyı yerken kadın sürekli “Hoş mu erim?” diye sorar, böylece tatlının adı hoşmerim kalır.

 

 

Tamirane’nin menüsünü süsleyen hoşmerim vanilyalı dondurma ve frambuaz sosla bambaşka bir tat kazanmış. Fiyatı 7 TL.