mural istanbul

Mural İstanbul

Kadıköy’de yaşıyorsanız, bugünlerde duvarların önünde harıl harıl çalışan mural sanatçılarını gördüğünüzde başlıktaki cümleyi kurmamanız işten bile değil.

Yazan:
Time Out Istanbul editors
Reklâm

Kadıköy duvarlarında son dört yıldır olduğu gibi yine bir hareketliliktir gidiyor, Mural İstanbul festivali ile sanat duvarlara taşınıyor. 

Son zamanlarda İstanbul sokaklarında dolanırken, bir duvarın ya da bir binanın karşısında hatta bazen sokağın tam ortasında durup telefonuyla fotoğraf çeken birine rastladığımızda, özellikle de Galata, Karaköy, Moda, Yeldeğirmeni civarındaysak ‘neyi çekiyor acaba?’ diye çok fazla merak etmiyoruz. Çünkü artık fotoğraf karesine girmesi muhtemel alanı göz ucuyla hızlıca tarayıp grafitti, yazılama ya da sticker’a rastlayınca ‘tam da tahmin ettiğim gibi sokak sanatı’ diye düşünerek yolumuza devam ediyoruz.

Graffiti, stencil, sticker, poster, mozaik, yerleştirme, heykel, mural gibi birçok üretim tekniği olan sokak sanatının başlangıcının, ilk insanın mağara duvarlarına çizdiği resimler kadar eski olduğunu iddia edenler olsa da, üretim yeri sokaklar olan bu sanat türünün yasadışı olup olmadığı günümüzde hâlâ tartışma konusu. Kimi çevrelerde bu tartışmalar devam ederken, Türkiye’nin ilk sokak sanatı festivali Mural İstanbul, 2012’den beri her yıl Kadıköy Belediyesi ile iş birliği içinde Kadıköy’ün bakımsız ve sıkıcı bina cephelerini devasa birer tuvale dönüştürmek için kolları sıvıyor. İstanbul’daki festivale adını veren ‘mural’ kelimesi İngilizce’de duvar, duvarsal, duvara ait gibi anlamlara geliyor ve mural art denilince de akla hemen büyük yapıların cephelerini kaplayan eserler geliyor. 

İlkler unutulmaz

Bugüne kadar 16 yabancı, 7 yerli sanatçının 18 farklı eser ürettiği ve bugünlerde hâlâ üretmeye devam ettiği Mural İstanbul, ilk meyvesini 2012 yılında Kadıköy’ün Nüzhet Efendi Sokağı’nda verdi. Bir otoparkı çevreleyen bakımsız duvarlar, eserlerinde robot figürlerini görmeye alışkın olduğumuz Pixel Pancho’nun İtalyanca çocuk anlamına gelen ‘Bambino’ isimli eseri ile canlılık kazandı. Festivalin ilk ‘çocuğu’nu çok kısa sürede tamamlayan Pixel Pancho, İzzettin Sokak’ta yer alan ikinci bir duvarı da gözüne kestirince ‘Sultans’ muralı ortaya çıktı ve böylece Kadıköy’ün meşhur sokak kedileri de duvarlarda kendine yer bulmuş oldu. 

Biraz nostalji

2013 yazında Gezi Parkı eylemleri devam ederken ikincisi başlayan Mural İstanbul Sokak Festivali’ne katılan birçok sanatçı eserlerinde Gezi Parkı’na da selam etmeyi unutmadı. Çizimlerinde kurukafa, hayvan, insan ve Şili kültüründen öğelere yer veren, figürleri neredeyse imzası olan dünyaca ünlü sokak sanatçısı INTI eserine ‘Resistancia’ ismini vermekle kalmadı, aynı anda eserin içine ‘Direniş Hatırası’ anlamına gelen ilk bakışta hemen fark edilmeyen ‘Memoria Resistancia’ yazısını da sakladı.  

Biz bir aileyiz

Mural İstanbul ilk senesinde, eserlerinde geometrik insan figürleri kullanan Amose’un ‘Family’sini, Dome’un yalnızca siyah beyaz kullanarak boyadığı gemi ‘Noah’yı ve São Paulo sokaklarına özel bir teknik ile boya kutusunun basıncını düşürerek kara kalem tadını yakalayan Claudio Ethos’un ‘Balao’sunu Yeldeğirmeni sokaklarına armağan etti.

Birlikten kuvvet doğar

Karakolhane Caddesi’ndeki buzhanenin duvarlarında yer alan yerli sanatçılardan Rad, Cins ve Canavar’ın birlikte boyadığı ‘İsimsizler’ ile Esk Reyn, WICX, Lakormis ve Fu’nun birlikte yaptığı ‘Kafa’ isimli eser de 2013 Haziran’ında artmaya başlayan kolektif bilinç ile hareket etmenin çok güzel sonuçlar verebileceğine işaret ediyordu.

Dünya onu konuşuyor

Buenos Aires asıllı mural sanatçısı Jaz ya da Franco Fasoli’nin yalnızca kırmızı tonlarında 100 litre boya kullanarak yaptığı ve o güne kadarki işlerinin en büyüğü olan ‘One Against One’ tamamlandığı andan itibaren dünyanın önde gelen sokak sanatı sitelerinde büyük ilgi gördü. Eğer yolunuz Yeldeğirmeni taraflarına düşerse İskele Sokak’ta bulunan Ali İsmail Korkmaz Parkı’ndaki bir banka kurulup apartman pencereleri ile ikiye ayrılmış olan ‘One Against One’ın detaylarını uzun uzun inceleyebilirsiniz.

Griye karşı tek yürek

2014 senesinde Street Art Doping ile Mural İstanbul’un iş birliği sonucu ortaya çıkan Common Experience kapsamında Yeldeğirmeni Talimhane Sokak’ta bulunan sıkıcı iki apartman cephesi, Sepe ile Chazme 718’in beraber; M-City’ninse tek başına stencil tekniği ile boyadığı murallar ile canlandı.

Bu yıl neler oldu ve sırada ne var?

Mural İstanbul’un ilkinin düzenlendiği 2012 yılından bugüne web siteleri, uygulamalar, Facebook ve özellikle Instagram gibi dijital mecraların yaygınlaşmasıyla sokak sanatının görünürlüğünün arttığını söylemek yanlış olmaz. 2015’e kadar yalnızca Yeldeğirmeni ve çevresindeki cepheleri tuvale dönüştüren Mural İstanbul, bu yıl Moda, Kadıköy Çarşısı ve Hasanpaşa sokaklarındaki cephelere de yayıldı. Kadıköy’deki dört farklı sokağı sanat ile buluşturan isimler arasında Tataristan’dan Rustam Qbic, İspanya’dan Deih, Amerika’dan Levi Ponceve Kristy Sandovalile 12 yıldır İstanbul sokaklarını spreyleyen Cinsvar. Festival ekibinin duyurusuna göre önümüzdeki günlerde Marmara Üniversitesi Acıbadem Kampüsü ve Söğütlüçeşme’deki Kadıköy Belediyesi’nin cepheleri de 4. Mural İstanbul festivalinden nasibini alacak. Acıbadem’de Canavar’ı, Söğütlüçeşme’de Wicx, Nukave Esk Reyn’i iş üstünde görmek isterseniz sırasıyla, 24-31 Ağustos ve 23-30 Eylül tarihlerini ajandanıza not edin. Hazır Kadıköy’deyken festival kapsamında önceki yıllarda boyanmış tüm muralları görmek isterseniz, Tasarım Atölyesi Kadıköy’ün (TAK) hazırladığı haritaya internetten ulaşabilirsiniz (yeldegirmeni.kadikoy.bel.tr). Aldığımız duyumlara göre Mural İstanbul sanatçılarından Nuka, bu yıl boyanmış duvarlara da yer veren daha kapsamlı bir Mural İstanbul haritası hazırlıyor. Umarız Nuka en kısa sürede haritayı tamamlar ve size de Kadıköy sokaklarında kaybolmadan duvarları görmek için bir gün belirlemek kalır. 

Tavsiye edilen
    İlginizi çekebilecek diğer içerikler
      Reklâm