Arete ready-to-wear

Ayşe Ünlütürk, kurucu ve kreatif direktör

Markanızın kuruluş hikayesini anlatabilir misiniz? Modaya ilginiz nasıl başladı?

Bir marka kurmak aslında benim çocukluk hayalimdi. Anneannem hâlâ çocukken yazlıkta yaptığım kıyafet çizimlerini saklar. Neredeyse tüm ailemin tekstilci olması da tabii ki benim bu ilgimi kuvvetlendiriyordu. Tüm gençlik hayatım boyunca odam moda dergisi kuleleriyle doluydu, iş o kadar ciddiye binmişti ki bir noktada ya dergilerden ya da odamdan vazgeçmem gerekecekti… Tutkumu anlamak için lisedeyken Londra’da moda tasarımıyla ilgili birkaç yaz kursuna gittim. Fakat bir şekilde, tasarım değil de moda işletmeciliğinin bana daha uygun olduğuna kendimi inandırmıştım. Aslında iyi de oldu, çünkü bir marka kurmak sadece ilham verici kıyafetler yaratmaktan ibaret değil. Bu, işin sadece başlangıcı. İş kurmak, yönetmek ve pazarlamak, London College of Fashion’da en nihayetinde okumayı seçtiğim Fashion Management bölümünün ana konularıydı. Sonrasında Parsons The New School of Design’ın Design History and Curatorial Studies master programında işletme bilgim sanatla buluştu. Eğitim hayatımdan sonra Londra ve İstanbul’da hem moda hem sanat alanında profesyonel olarak çalıştım. Ardından aile işimizde çalışmaya başladım. Her günü etrafımda yüzlerce kıyafetle geçirdikten sonra artık bu yolculuğa baş koymam gerektiğini anladım. Ağustos 2022’de en yakın üniversite arkadaşlarım yurt dışından doğum günüm için Türkiye’de geldiler ve birlikte tatile çıktık; orada kendime bir söz verdim. Önüme birkaç aylık bir plan çizip, markam üzerinde fikir üretmeye başladım. Mart 2023’te işten ayrılıp kendi şirketimi kurdum, Haziran ayında ise satışa başladık.

Tasarımlarınız nasıl ortaya çıkıyor? Yaratım süreciniz hangi aşamalardan oluşuyor?

Açıkçası, hayalimdeki kadının giymek isteyeceği parçalar yaratmaya çalışıyorum. Belki çok kişisel bir itiraf olacak ama olmak istediğim kadının bir yansıması bu marka. Temsil ettiğimiz değerlerin çoğu, benim de arayışında olduğum değerleri yansıtıyor. O yüzden beni yönlendiren dürtü çoğunlukla o hayalimdeki kadına duyduğum olağanüstü hayranlık oluyor. Arete kadınının, yani hayalimdeki kadının özelliklerini yansıtan birçok güçlü kadın figürü var etrafımda. Onların neler giydiğini gözlemlemek hep harika bir ilham kaynağı. Aynı zamanda bir koleksiyonun bütünsel olması çok önemli. Kombin yapılabilecek, birbirini tamamlayan parçalar yaratmak markayı ve koleksiyonu çok daha vazgeçilmez kılıyor. Bu sayede kendini markanın bir parçası olarak hissetmek çok daha kolaylaşıyor. Arete’de bütünsel koleksiyonlar oluşturmaya her geçen sezon daha fazla dikkat ediyoruz. Aynı zamanda farklı etkinlikler ve anlar için çokça seçenek sunmak da hayli önemli. Kadınların hayatlarındaki her an yanlarında olmak için buradayız. Dolayısıyla gündüz, gece, hatta özel davetler için onlara seçenekler sunmamız çok önemli.

Kuruluş aşamasında, markanızı kimlerin giymesini hayal ettiniz? Markanızın kadınının stilini nasıl şekillendirdiniz?

Giydirmek istediğim bir numaralı isim Galler Prensesi Kate Middleton… Zarafeti ve asilliğiyle çok beğendiğim bir kadın. Özellikle son beş yıldır kişisel stilinin çok daha oturduğunu düşünüyorum. Bu denli göz önünde olan biri olarak sadeliğini koruması çok hoşuma gidiyor. Onun yanı sıra tasarımlarımızı Angelina Jolie ve Amal Clooney’in de giydiğini görmeyi çok isterim.

Markanızı, tasarımlarınızı farklı kılan, benzerlerinden ayıran nedir? Tasarım felsefenizi nasıl özetlerdiniz?

Bizi ayrıştıran en önemli nokta ürünlerimizin kalitesi. Arete kendini ‘ulaşılabilir premium’ pazarda konumlandıran bir marka. Fakat maalesef kendini premium olarak konumlandıran pek çok markada çok düşük kalite standartları olduğunu görüyorum. Bu durum bir tekstilci olarak beni üzmekle beraber, bir tüketici olarak da rahatsız ediyor. Arete’de ilk günden beri hedefimiz yüksek kaliteli, uzun ömürlü ve hak ettiği değerden pazara çıkan ürünler yaratmak oldu. Bunun yanı sıra bizi ayrıştıran birkaç nokta daha var. Tasarımlarımızda kullandığımız bazı grafikler, benim DALL-E’de yarattığım resimlerden oluşuyor, yani yapay zeka aracılığıyla yaptığım resimleri grafik baskılara dönüştürdük. Bu ürünleri diğerlerinden ayrıştıran özel etiketler mevcut. Aynı zamanda gündemimizde sanatçı iş birlikleriyle yaratacağımız kapsül koleksiyon hazırlıkları da var. Bunlar markanın karakterini yansıtan yenilikçi, modern ve yaratıcı adımlar olmakla beraber, farkımızı ortaya koyduğumuz noktalar. Ek olarak, şu an satışta olan koleksiyonumuz Sonbahar-Kış 23’te 71 farklı opsiyon mevcut. Bu, yeni çıkan markalar arasında yüksek bir rakam. Bundan daha önemlisi, koleksiyonun niteliği. Ürün yelpazemiz gece elbiselerinden denim parçalara, uzun eteklerden tişörtlere kadar uzanıyor. Bahsettiğim gibi, kadınların her anında yanlarında olmak istiyoruz, bu hem gündüz hem gece hem de özel günlerde giyilebilecek ürünler yaratmak demek. Ortaya nicelikli ve nitelikli bir koleksiyon çıkarabildiğimiz için çok mutluyuz.

Markanın ismine nasıl karar verdiniz?

Arete konsepti ile birkaç sene önce tanıştım. İKSEV’in her yıl İzmir Festivali açılış konserlerini yaptığı Celsius Kütüphanesi’nde konserin başlamasını beklerken, kütüphanenin önünde duran dört kadın heykeli dikkatimi çekti. Araştırdığım üzere, isimleri Sophia, Arete, Episteme ve Ennoia olan bu heykeller dört farklı konsepti temsil ediyordu. Arete’nin kelime anlamı mükemmellik olmakla beraber, kişinin potansiyeline ulaşmasını temsil ediyor. Markanın da varoluş nedeninin kadınlar olarak potansiyellerimize ulaşmak olmasını istediğim için, ARETE ready-to-wear isminde karar kıldım. Bir İzmirli olarak Efes Antik Kenti’nden ve bu topraklardan çıkan bu isimle çok gurur duyuyorum. Kadınlar olarak engel tanımadan kendi yollarımızı açmamız, kendi hayatlarımızın belirleyicisi ve kendi geleceklerimizin yaratıcısı olmamız gerektiğine yürekten inanıyorum. Arete ready-to-wear, potansiyellerine ulaşma yolunda yürüyen tüm kadınların yanında olmayı amaçlıyor.

Tasarım sürecinde size neler ilham veriyor, moodboard’larınızda neler oluyor? Hayranlıkla takip ettiğiniz moda tasarımcıları kimler?

Kişisel tarzımı en iyi tanımlayan markalar arasında Victoria Beckham ya da Stella McCartney’i sayabilirim. Bana göre iki kadın da markalarında hem şık hem günlük parçalar yaratmayı çok iyi başarıyor. Ek olarak Roksanda, Magda Butrym ve Phillip Lim’i çok beğeniyorum. Benim için önemli olan, bu markaların her okazyona uygun parçalar tasarlayabiliyor olması. Bu markaların hepsinin bir diğer ortak özelliği ise cool duruşları. Eforsuz bir şekilde oluşturulmuş görünümler yaratmakta hepsi çok başarılı.

İşinizle ilgili en çok gurur duyduğunuz an neydi? Nasıl tepkiler alıyorsunuz?

İşimle en gurur duyduğum an, yaptığımız ilk büyük ihracattı. Halihazırda zaten tüm dünyaya satış yapabildiğimiz uluslararası sitemizden siparişler almaya başlamıştık. Halen olduğu gibi, farklı uluslararası satış noktalarında yer almanın yollarını arıyorduk. Maldivler’deki Joali otelinin talebimizi kabul etmesi bizi bu nedenle çok sevindirdi. Satışa başlamamızın altıncı ayında bu denli yüksek segment bir otelin butiğinde yer almak bizim için çok büyük bir gurur kaynağı. Türk tasarımı ve Türkiye üretimi, katma değerli ürünlerin yurt dışında pazar payı elde etmesi, ailemin iş hayatındaki en önemli gayelerinden biri oldu. Ben de aynı hırsla, Türkler tarafından tasarlanan, Türkiye’de geliştirilip üretilen ürünlerin yurt dışında alıcı bulmasına uğraşıyorum. Ülkemizin üretim ve sanayi sektörünün pek çok alanında fiyat konusunda artık Uzak Doğu’yla yarışamadığı bir zamana geldik. Dolayısıyla uluslararası pazarda ayrışabileceğimiz en önemli nokta tasarım ve üretim kalitesi. Arete’nin bu yolda ülkemize katkı sağlaması en büyük hedefim.

Önümüzdeki ilkbahar-yaz sezonunun öne çıkan trendleri neler olacak? Kendi koleksiyonlarınızdan ipucu verebilir misiniz? Okuyucuların hangi parçalara yatırım yapmalarını önerirsiniz?

İlkbahar-yaz açıkçası biraz kafa karıştırıcı olacak. Trend raporlarından da okuduğumuz gibi, gelecek sezonun birkaç ana belirleyici trendi olmayacak aslında. Artık moda dünyasının akışını iyice değiştiren mikro trendlerden çokça görmeyi beklediğimiz bir ilkbahar-yaz geliyor. Arete’de ise çokça renk göreceğiz. Bugüne kadar yaptığımız en renkli koleksiyon olacak diyebilirim. Daha önce hiç kullanmadığımız üç boyutlu kumaşlarla da çalıştık; bu beni özellikle heyecanlandırıyor. Arete İlkbahar-Yaz 24’ün en göz alıcı kısmı ise gece elbiseleri seçkimiz olacak. Gece elbiselerine bu sezon ciddi ağırlık verdik. Markanın genel olarak en tercih edilen parçaları bunlar oldu, o yüzden biz de bu talebe yanıt vermek istedik.

Moda sektörüne adım atmayı hayal eden genç girişimcilere ne tavsiye edersiniz?

Çok genç bir marka olduğumuz için doğum sancılarını aşmaya devam ediyoruz. Sanırım en önemlisi yola çıkarken bunun bir maraton olduğunu bilerek ilerlemek. Arete’nin bilinirliğini artırmak aklımdaki bir numaralı düşünce. Bunun için de mutlaka zaman gerekiyor. Tüm yaratıcı süreçler bir yana, her şirketin devamlılığı öncelikle nakit akış yönetimiyle sağlanır. Şirketin finansal sağlığı için yatırım yaparken uzun vadeli düşünmek çok önemli. Dolayısıyla bu yola çıkmayı düşünen herkese sağlam finansal planlar hazırlamalarını, en olumsuz projeksiyonlara hazırlıklı olmalarını tavsiye ederim.

Markanızın geleceği için neler hayal ediyorsunuz?

Arete’nin önümüzdeki bir yıl içerisinde Türkiye’nin en bilinir moda perakendecilerinde yer almasını hedefliyoruz. Hatta bu hedef gerçekleşmek üzere diyebilirim. Beş yıllık planımızda ise yurt dışındaki mağazalarda ve showroom’larda yer almak en önemli hedeflerimiz arasında. Arete için hayallerimden bir diğeriyse çok özel lokasyonlarda defileler gerçekleştirmek. Türkiye’de çok farklı coğrafi özellikleri olan yerler var. Bu mekanların kendine has dokusu ve enerjisi beni çok etkiliyor. Gerek antik kentler, gerekse doğa harikası yerlerde koleksiyonlarımızı sunmayı çok istiyorum. Aynı zamanda gündemimizde sanatçı iş birlikleriyle yaratacağımız kapsül koleksiyon hazırlıkları da var.