Biletleri kapış kapış giden 'Fuerza Bruta'nın sanat yönetmeni Diqui James'le konuştuk

‘Fuerza Bruta’ ne anlama geliyor?
Vahşi güç. Şovun çıkış noktasında insan vücudunun duygular ve duyular aracılığıyla neler ortaya koyabileceği fikri yatıyor. Tamamen duyusal bir şey bu, konuştuğumuz dilin de ötesinde. Etki tepki odaklı bir deneyim vadediyoruz. Dilin koyduğu sınırları yıktığı için eşi benzeri olmayan bir deneyim. Ben ‘Fuerza Bruta’yı ani bir dürtü olarak tanımlıyorum. Ne istediğinizi veya ne beklediğinizi düşünmeniz için size fırsat vermeyen, öncelikle hislerinize hitap eden bir gösteri. Tamamen kişisel bir deneyim.   

Nasıl ortaya çıktı peki ‘Fuerza Bruta’?
Karnavallara benzeyen bir tiyatro oyunu sahneye koymak istiyorduk. İşin sırrı basit bir dil kullanmakta yatıyor. Her insana hitap edebilecek, duyguların her şeyin önüne geçtiği bir deneyim yaratmak amacındaydık. Bu, bir yolculuk. Bu yüzden ‘Fuerza Bruta’yı 21. yüzyıl teknolojilerinin kullanıldığı ilkel bir tiyatro olarak tanımlıyorum.

Bu post-modern tiyatroyu yaratırken motivasyonunuz neydi?
Sokak tiyatrosuna ait öğeleri sahneye taşımak en büyük motivasyonumuzdu. Sokakta bir performans sergilediğiniz zaman seyirciden iyi ya da kötü, doğal bir tepki alırsınız. Bilet parası ödemedikleri için samimidir tepkileri. Beğenirlerse durup izlemeye devam ederler, beğenmezlerse yürüyüp giderler. Sokakta kontrol edemediğiniz çok fazla şey olup bittiği için önemli olan insanların dikkatini çekebilmektir. Sokak tiyatrosunun bu yönleriyle bize ilham verdiğini söyleyebilirim, çünkü ‘Fuerza Bruta’nın da zorlukları ve yarattığı etki aynı. 

Meşhur ‘De La Guarda’ şovunun da yaratıcısısın. ‘De La Guarda’, ‘Fuerza Bruta’dan hangi yönleriyle ayrılıyor?
‘De La Guarda’da çok fazla dekor yoktu. Daha bir boş bir alanda sahnelenen, vücut hareketlerine odaklanan bir gösteriydi. ‘Fuerza Bruta’da ise muhteşem bir dekorumuz var. Seyirci ile iletişim kuran ve onları da harekete geçiren bir şov ‘Fuerza Bruta’. ‘De La Guarda’nın tamamen soyut bir dili vardı, ‘Fuerza Bruta’ ise soyut ve gerçekliği harmanlıyor.

Seyirci ne beklemeli ‘Fuerza Bruta’dan?
Tavsiyem hiçbir şey beklememeleri, böylece gösteri onları daha fazla tatmin edecektir. İlla ki bir beklenti içine girecekseniz, geleneksel şovlardan çok farklı bir şeyle karşılaşmaya hazır olun. İnsanların verdikleri tepkiler şehirden şehre farklılık gösteriyor. Belli bir kültüre ait öğeleri barındıran bir şovu farklı bir ülkede sergilediğinizde o ülkenin insanları için sıra dışı bir deneyim sunmuş oluyorsunuz. Mesela Arjantin’de dokunarak iletişim kurmayı severiz. Şovumuzda da fiziksel iletişim kurulan sahnelerin sayısı hayli fazla. Bence seyirci beklenmedik olaylara karşılaşmaya hazır olmalı, bir sonraki dakikada neyle karşılaşacağını bilmediğiniz zaman ‘Fuerza Bruta’nın tadını daha iyi çıkarırsınız. Seyircinin şaşırması da bizim için bir ödül zaten.

‘Fuerza Bruta’yı bildiğimiz tiyatro oyunlarından ayıran nedir?
Seyirciyi şovun bir parçası haline getirmesi ve sınır tanımayan bir gösteri olması. ‘Fuerza Bruta’ o kadar muhteşem ki onu başka gösterilerle karşılaştırmak güç.

‘Fuerza Bruta’ ekibi kaç kişiden oluşuyor? Nasıl hazırlanıyorsunuz?
Arjantin’den yola çıkıp dünyayı dolaşan ekip 23 kişi. Hazırlık kısmı çok önemli çünkü sahnede her şey jet hızıyla ilerliyor, tıkır tıkır işleyen bir sistem oturtmak şart. Seyirci olup biten her şeyi görüyor çünkü bir kulis alanı yok. Görevlilerin yaptığı bir hareket sahnedekilerin de hareketlerini etkiliyor. Bunu izlemek muhteşem. Sahnedekilerin fiziksel kondisyonlarının mükemmel olması lazım. Eğitimlerimiz ve provalarımız günlerce devam ediyor. Her şeyin koordineli bir şekilde ilerlemesi çok önemli. 

Sahnede performans gösteren oyuncuları nasıl seçiyorsunuz?
Oyunculuk ve dans geçmişine bakıyoruz. Farklı alanlarda deneyimi olan ve duygu durumları değişebilen kişileri seviyoruz. Başta yumuşak başlı görünüp gerektiğinde vahşi olmayı da başarabilen insanlardan bahsediyorum. Bedenlerini iyi eğitmiş olmaları, güçlü olmaları ve vücutlarını iyi kontrol edebilmeleri şart. Seyirciyle bir bağ kurabilmek de tercih sebebi. Şunun altını çizmek gerek: Biz akrobatlarla çalışmıyoruz. Bu bir akrobasi şovu değil.

‘Fuerza Bruta’ ne kadar sürede ortaya çıktı?
Yaklaşık üç sene sürdü yaratım süreci. Başta her şey daha basitti. Sanatçılarla ve teknisyenlerle çalışıyorduk ve bir noktada yarattığımız şovun bir kısmını ufak bir seyirci kitlesine göstermek istedik. İlk iki yıl boyunca başrolü nasıl seyirciye verebileceğimiz üzerine kafa yorduk. Üçüncü yıl çalışmalarımızın meyvesini toplamaya başladık ve ‘Fuerza Bruta’ son haline kavuştu. Zamanla şova farklı bölümler ekledik ve mevcut bölümleri cilaladık. Bu açıdan baktığımızda kendimizi turnede yeni şarkılar yazan bir müzik grubu gibi görüyoruz. Duygularımızı yıllarca sanatsal bir bakış açısından görmeye çalıştık. Teknik ekibimiz ve başındaki Alejandro García sayesinde duygusal bir noktadan yola çıkan sahneler yaratabildik. Sahnelerimiz aşırı güvenli ve basit şeylerden yola çıkılarak inşa ediliyor. Tamamen sanatsal bir süreç.

İstanbul şovunuzun bazı tarihleri için biletler çoktan tükendi. Buraya ilk kez geliyorsunuz, gördüğünüz büyük ilginin sebebi nedir sence?
Bence insanlara diğer şovlarda karşılarına çıkmayan, adrenalin dolu bir deneyim vadettiğimiz için ilgilerini çekiyoruz. ‘Fuerza Bruta’ tutkuyla yaratılan ve doludizgin bir enerjiyle sahneye konan bir şov. İnsanlar büyük, güçlü ve muhteşem bir şeyin parçası olmanın getirdiği coşkuyu yaşayabilmek istiyor.

‘Fuerza Bruta’ gösterilerinde teknolojinin nasıl bir rolü var?
Teknolojinin büyük bir hızla ilerlemesi benim pek hoşuma gitmiyor. Ama şovlarımızda baş döndürücü sahneleri, teknolojik olanakları kullandığımızı hissettirmeden ortaya koyabiliyoruz. Şovun insani tarafını öne çıkarmak ve insanlara en ilkel şekilde iletişim kurmanın mümkün olduğunu göstermek istiyoruz. Seyirci sahnede kullandığımız bir aleti çalıştırmak için harcanan enerjiye değil, o alet sayesinde sahnede başardıklarımıza odaklanıyor.

Doğaçlama yapıyor musunuz?
‘Fuerza Bruta’nın yüzde ellisi doğaçlama. Performansçılarımızın doğaçlama yapabilecekleri belli sahneler var. Seyirci ile iletişim kurdukları sahneler için belli hiçbir senaryo yok mesela. Tamamen doğaçlama.

‘Fuerza Bruta’nın bağlı kaldığı belli bir hikâye kurgusu da yok değil mi?
 Hayır, bir öykü anlatmıyoruz. Her şey tamamen deneyim üzerine. Koltuğunuza oturup izleyebileceğiniz bir şey değil. Olan bitenin bir parçasısınız ve sizin de hareket etmeniz gerek. ‘Fuerza Bruta’yı ilginç kılan da seyirci ile birlikte her seferinde yeniden yaratılması zaten.  

Oturma düzeni var mı şovda? Seyirci gösteri esnasında dans edebiliyor mu mesela?
Seyirci canı ne istiyorsa onu yapabilir. Oturma düzeni olmadığı için ‘Fuerza Bruta’nın tadını diledikleri gibi çıkarabilirler. Dans edebilirler, atlayıp zıplayabilirler, alanı gönüllerinden geçtiği gibi kullanabilirler.